کانیبالیسم چیست و چه درمانی دارد ؟

کانیبالیسم یا هم خواری در طیور

کانیبالیسم یا هم خواری شایع ترین و خطرناک ترین بیماری در بین طیور است. این بیماری به خصوص مرغ و بلدرچین را درگیر می کند.

در این بیماری، پرنده خود و یا هم نوع خود را می خورد. شرایط و عوامل مختلفی در به وجود آمدن این بیماری نقش دارند اما دلیل اصلی نبود و یا کمبود بعضی از مواد در پرنده است.

نکته ی مهم در مورد کالیبالیسم سرعت رشد و شیوع بین طیور  به ویژه بین مرغ ها و پرندگانی که در دوره ی تخم گذاری می باشند است. برای پرندگانی که در فضای مرغداری و سالن پرورش هستند این موضوع می تواند خسارت های زیادی به بار آورد.

تعدادی از دلایل به وجود آمدن کالیبالیسم

کانیبالیسم یا هم خواری با ضعیف کردن سیستم ایمنی طیور باعث میشود که پرنده در برابر بیماری های دیگر نیز مقاومتش کاهش یابد. خیلی مهم است که پرورش دهنده به سرعت بیماری را تشخیص دهد، چرا که هم درمان سریع تر آغاز می شود و هم از صدمه رسیدن به دیگر پرندگان و همچنین خسارت جلوگیری می شود.

طبق تحقیقات به دست آمده کانیبالیسم یا هم خواری نوعی بیمای رفتاری است و عواملی که در ادامه با آن آشنا می شوید در این رفتار نقش دارند.

• شدت نور زیاد:

وقتی نور با شدت زیاد می تابد سیستم عصبی پرنده تحریک می شود. در نتیجه باعث پرخاشگری و درگیری بین پرندگان می شود.

• تغییر ندادن رژیم غذایی:

تغییر ندادن رژیم غذایی پرنده و استفاده از دان ها و تغذیه های یکنواخت باعث ایجاد کمبود در بدن طیور می شود.

• دمای زیاد محیط:

زیاد بودن دمای محیط می تواند باعث بروز کالیبالیسم  شود.

• تعداد زیادی پرنده در محیطی کوچک:

وقتی تعداد زیادی پرنده در یک محیط کوچک و محدود قرار بگیرند، بعد از گذشت مدتی از زمان شروع به نوک زدن همدیگر می‌کنند.

این علت یکی از مهم ترین علل هم خواری در طیور می باشد.

• استرس و ترس:

اگر بنا به هر دلیلی پرنده دچار ترس و اضطراب شود حالتی وحشیانه و تهاجمی به خود می گیرد.

• مناسب نبودن سیستم تهویه:

یکی دیگر از عوامل مهم در ایجاد این بیماری، نبود سیستم تهویه ای مناسب در محیط است. به کمک هواکش های متناسب برای مرغداری  یا سالن پرورش می توان از بروز بیماری جلوگیری کرد.

• نبود غذای کافی و گرسنه و تشنه ماندن:

نرسیدن غذا و آب در زمان مناسب به پرنده، باعث می شود که در فرایند رشد دچار مشکل و سیستم ایمنی اش ضعیف شود. هم تشنگی و هم گرسنگی در این موضوع به یک اندازه نقش دارند.

• پرورش دادن پرندگانی از نژاد و گونه های متفاوت در یک مکان:

پرنده ها نسبت به گونه های دیگری از جنس خودشان کنجکاوند . همین موضع می تواند باعث بروز درگیری و پرخاش بین آن ها شود و در نتیجه به بیماری کالیبالیسم منجر شود.

لازم به ذکر است که این بیماری انواع مختلفی دارد که در بعضی از آنها پرنده تنها خود و یا پرنده ی دیگر را زخمی می کند.

• نبود آب خوری و دان خوری در تعداد مناسب:

عدم وجود آب خوری و دان خوری در تعداد مناسب باعث تجمع بیش از حد پرندگان در دور یک آب و دان خوری می شود که این موضوع می تواند سبب بروز درگیری شود.

نکته : به هیچ وجه نگران مصرف محصول پرندگانی که دچار بیماری کانیبالیسم شده‌اند نباشید. کانیبالیسم یک بیماری رفتاری است که به انسان سرایت نمی‌کند.

کدام پرندگان بیشتر در معرض بیماری کانیبالیسم قرار دارند؟

از آنجایی که مرغ ها بیشتر در محیط‌های پرورشی و سالن ها نسبت به سایر پرندگان قرار می گیرند و تراکم در این محیط ها بالاتر است و همچنین ممکن است که با کمبود آبخوری و دانخوری روبرو شوند، این بیماری در مرغها شایع تر است.

کانیبالیسم مرغ چه خطراتی برای انسان دارد؟

بیماری کانیبالیسم یک بیماری رفتاری در بین پرندگان است. این بیماری قابل سرایت به انسان نمی‌باشد.

درمان کانیبالیسم چیست؟

متاسفانه بیماری کانیبالیسم درمان ندارد و تنها می‌توان با رعایت برخی نکات از به وجود آمدن این بیماری رفتاری جلوگیری کرد.

اما هرگاه پرورش‌دهنده متوجه این بیماری شد باید سریعاً عواملی که باعث تحریک این بیماری می‌شود را حذف کند تا خسارت بیشتری وارد نشود.

نشانه‌های کانیبالسیم یا همخواری

در ادامه نشانه‌های این بیماری رفتاری در طیور را بررسی می‌کنیم.

پر ریزی پرنده بر اثر خاراندن خودش

ازآنجایی‌که انگل‌های بیرونی  همیشه پرنده را احاطه می‌کنند همین امر می‌تواند زمینه‌ساز بیماری کانیبالیسم شود زیرا در این هنگام که انگل‌ها پرنده را احاطه می‌کنند، پرنده قسمتی که مورد هجوم انگل‌ها قرارگرفته می‌خاراند به‌طوری‌که  پرهای آن قسمت می‌ریزد.

زخمی کردن ناخن و انگشت

این مورد بیشتر در جوجه‌ها  به چشم می‌خورد و زمانی اتفاق می‌افتد که دانخوری بلندتر از دسترس پرنده قرار بگیرد و جوجه‌ها نتوانند به آن برسند.

نوک زدن به سر پرنده توسط پرنده‌ای دیگر

هنگامی‌که پرنده‌ها باهم درگیر می‌شوند بیشتر به بخش تاج و زائده‌های گوشتی و سر حمله می‌کنند. این موضوع باعث می‌شود بخشی که موردحمله قرارگرفته زخم شود و با جاری شدن خون پرنده‌های دیگر نیز تحریک شوند و این می‌تواند زمینه‌ساز درگیری‌های بیشتر و این بیماری رفتاری  شود.

نکاتی که به شما در جلوگیری از بیماری کمک می‌کند:

ازآنجایی‌که این بیماری هیچ دارو و درمانی ندارد تنها راه جلوگیری از آن رعایت برخی نکات است. با رعایت نکاتی که پیشتر به آن اشاره کردیم می‌توانید از این نکات نیز بهره‌مند شوید:

• در سالن از  لامپ مادر مصنوعی مادون‌قرمز استفاده کنید؛ زیرا نور قرمز برای پرنده‌ها آرامش‌بخش‌تر است.
• پرنده‌هایی که زخمی و ضعیف شدند را سریعاً شناسایی کنید و آن‌ها را از دیگر پرندگان جدا کنید تا باعث بروز بیماری نشوند.
• پرنده‌ها نیز مانند ما دوست دارند آب را خوش‌طعم و گوارا بنوشند از همین رو نباید به آبخوری آن‌ها نمک اضافه کرد.
• قبل از اینکه پرنده دچار بیماری های انگلی شود باید از آنتی‌بیوتیک ها و دیگر مکمل ها کمک گرفت.
• حتماً برای تأمین نیاز بدن و رشد بهتر از انواع ویتامین‌ها، کلسیم، فسفر و پروتئین در برنامه غذایی آن‌ها استفاده کنید.
•  حتماً از یک فرد ماهر برای نوک چینی به‌خصوص نوک چینی پرندگان تخم‌گذار استفاده کنید.
• به پرندگان علوفه و سبزی خرد شده بدهید تا کمتر پرخاشگری کنند و همواره مشغول خوردن دانه باشند.